Slecht nieuws doet het altijd beter dan goed nieuws. De regel voor het brengen van rampen en dodelijke ongelukken op nieuwsredacties is een cynische: deel het aantal doden door het aantal kilometers – is het getal hoger dan 1, dan breng je het als nieuws. Zo niet in de negentiende eeuw. Toen hadden we Jantje, Hendrik en Maria.

Moeten we altijd slecht nieuws en bad guys in boeken hebben om het boek interessant te maken? Of, zoals Peter het verwoordt in zijn veertiende #50books vraag:

Zijn boeken waarin klein geluk en goede daden de boventoon voeren per definitie saai?
 

Goede vraag. Ik noemde in mijn inleiding al de aanwezigheid van boekjes in de negentiende eeuw, waaraan we nu nog het gezegde Hij is een brave Hendrik hebben overgehouden. Het gaat over Hendrik, een jongetje wat we tegenwoordig slap, bangig en initiatiefloos zouden noemen. Het boekje werd geschreven door Nicolaas Anslijn en begint zo:

Kent gij Hendrik niet, die altijd zoo beleefd zijnen hoed afneemt als hij voorbij gaat?
Vele menschen noemen hem de brave Hendrik, omdat hij zoo gehoorzaam is, en omdat hij zich zoo vriendelijk jegens ieder gedraagt.
Hij doet nooit iemand kwaad.
Er zijn wel kinderen, die hem niet liefhebben.
Ja, maar dat zijn ook ondeugende kinderen.
Alle brave kinderen zijn gaarne bij Hendrik.
Kinderen, die met Hendrik omgaan, worden nog braver, want zij leeren van hem, hoe zij handelen moeten.
 

Klinkt als een saai jongetje. Maar het boekje had succes in de vroege negentiende eeuw getuige het feit dat de twaalfde druk werd gebruikt voor dbnl.org. Anslijn publiceerde later ook nog een boekje met een meisje: De brave Maria, die een vriendin was van Hendrik en graag bij hem was omdat ze van hem leerde hoe zich te gedragen. En we kennen nog een ander braaf kereltje.

Jantje van de pruimenboom

Jantje zag eens pruimen hangen,
O! als eieren zo groot.
‘t Scheen, dat Jantje wou gaan plukken,
Schoon zijn vader ‘t hem verbood.
Hier is, zei hij, noch mijn vader,
Noch de tuinman, die het ziet:
Aan een boom, zo vol geladen,
Mist men vijf, zes pruimen niet.
Maar ik wil gehoorzaam wezen,
En niet plukken; ik loop heen.
Zou ik om een hand vol pruimen
Ongehoorzaam wezen? Neen !
Voort ging Jantje, maar zijn vader,
Die hem stil beluisterd had,
Kwam hem in het lopen tegen
Vooraan op het middenpad.
Kom mijn Jantje, zei de vader,
Kom mijn kleine hartedief!
Nu zal ik u pruimen plukken,
Nu heeft vader Jantje lief.
Daarop ging Papa aan ‘t schudden,
Jantje raapte schielijk op.
Jantje kreeg zijn hoed vol pruimen,
En liep heen op een galop.

Wat een braaf jongetje. Maar wel een beetje saai.
Ik leerde altijd dat je, om een verhaal te kunnen schrijven, een taboe moet doorbreken. Als je geen taboe doorbreekt, dan is er geen verhaal. Denk maar aan Sneeuwwitje die de deur niet mag opendoen en het toch doet en Roodkapje die zich van het pad laat verleiden door een wolf.
Ik denk dus dat zeker in fantasyverhalen en sprookjes een taboe doorbroken moet worden: de hoofdpersoon moet verleid worden om iets slechts te doen anders is er geen verhaalontwikkeling.
Dat stond mij in het begin ook zo tegen van Harry Potter and the Philosopher’s stone. Harry heeft geen enkele intentie op de steen der wijzen voor zichzelf te gebruiken, zoals bijvoorbeeld Frodo Baggins in The Lord of the Rings. Die claimt tenminste de ring nog voor zichzelf.
Kortom, een goed nieuws verhaal is geen verhaal (één ei is geen ei). Er moet een taboe doorbroken worden(twee ei is een half ei) of een ontwikkeling in het verhaal zitten (drie ei is een paasei) om iets van een verhaal te kunnen maken. Daarom moeten er obstakels zijn of slechteriken om de hoofdpersoon een ontwikkeling te kunnen laten maken. Want zeg nou zelf: wat is Harry Potter zonder Lord Voldemort of Suske en Wiske zonder Krimson en wat is Jantje zonder pruimenboom?
#50books is een serie vragen op zondag die gesteld worden door Peter Pellenaars. Hij begon de serie vragen in 2013. In 2014 nam ik het stokje over van hem, waarna hij het dit jaar weer op zich neemt. Iedereen is vrij om de vragen te beantwoorden zoals hij of zij wil. Laat je reactie achter bij Peter, zodat iedereen je antwoord op de wekelijkse vraag kan lezen.