Argumentatie: drogredenen
Vorige week besprak ik een van mijn argumentaties van twee weken geleden. Ik haalde de argumentatie (en mijzelf) onderuit doordat ik mijzelf als auteur niet onpartijdig vond. Daarom klopte de argumentatie al vanaf het begin niet.
Als iemand anders dit had gezegd, dan was de auteur wel deskundig geweest, tenminste, dat nemen we gemakshalve dan maar aan. Alleen de laatste vraag had ik nog niet beantwoord: is de stap van argument naar standpunt logisch?
Daarvoor mag ik eerst het syllogisme behandelen
Het wat?! Ja lastig woord: het syllogisme. Dat is een driestapsredenering volgens het volgende principe:
A. Een majorpremisse
B. Een minorpremisse
C. Een conclusie
De majorpremisse wil zeggen: een universeel aanvaarde waarheid. De minorpremisse is een waarheid die geldt voor een onderdeel van die universeel aanvaarde waarheid. En dan volgt daaruit logisch de conclusie.
Het bekendste voorbeeld daarvan is de volgende:
A. Alle mensen zijn sterfelijk
B. Socrates is een mens
C. Socrates is sterfelijk
Terug naar het voorbeeld. Ik stel dat Martha een goede schrijfster is omdat ze haar lezers weet te boeien. Het volgende syllogisme is te herleiden:
A. Goede schrijvers weten hun lezers te boeien
B. Martha weet haar lezers te boeien (we nemen even aan dat dit waar is)
C. Martha is een goede schrijver
Ik vind dat de laatste stap – volgt het standpunt logisch uit het argument? – klopt. Dus de redenering is geldig!
Over naar de drogredenen
Drogredenen zijn in wezen foutieve argumentaties. Ze zijn zo fout, dat het belangrijk is dat je ze leert herkennen in een betoog. Als je ze herkent, kun je ze namelijk onderuit halen en een debat winnen. Je kunt drogredenen onderverdelen in twee soorten: de echte fouten en de trucs.
De foute drogredenen
- Onjuist beroep op causaliteit: het gevolg is niet altijd een gevolg van oorzaak A; het kan ook een ander gevolg zijn of het gevolg kan een andere oorzaak hebben.
Voorbeeld: Ik zal wel een onvoldoende hebben voor Frans, het was niet stil tijdens het SO. - Verkeerde vergelijking: de vergelijking verschilt op belangrijke punten. Denk bijvoorbeeld even terug aan de vergelijking van Jekkers over de sigarettenmachine.
- Vals autoriteitsargument: de autoriteit die genoemd wordt, is geen autoriteit op het gebied. Zo zullen de likdoorns van je opa of de aambeien van je oma geen goede graadmeter zijn voor het weer van morgen.
- Overhaaste generalisatie: dit zijn eigenlijk alle vooroordelen. Op basis van een voorbeeld trek je gelijk een conclusie. Een weblog als Geen Stijl grossiert hierin.
- Cirkelredenering: het argument is hetzelfde als het standpunt. Bijvoorbeeld: Dit is een saai boek, want ik vind er niets aan.
De trucs
- De persoonlijke aanval: ofwel het ad-hominem argument. Ook hier is Geen Stijl heel goed in. Lees ook even het stuk van Ruud Ketelaar met zijn vragen aan Annabel Nanninga die een vreselijk stuk heeft geschreven op voornoemd onnodig kwetsend weblog. Een bekende ad hominem is ook van Geert Wilders: Doe ff normaal, man!
- Ontduiken van de bewijslast: de schrijver of spreker geeft geen argumenten bij zijn standpunt en stelt dat de tegenpartij zelf maar argumenten voor het tegenovergestelde moet geven. Bewijs jij maar dat het niet zo is. De vader van Luna Lovegood, Xenophilius Lovegood, deed dit ook toen Hermione zei dat de resurrection stone niet bestond. “Bewijs maar dat hij niet bestaat.” Waarop Hermione logischerwijze zei: “Hoe moet ik bewijzen dat iets niet bestaat?”
- Vertekenen van het standpunt: gebeurt vaak in de politiek. Terug naar het “doe ff normaal man” incident. Rutte beweerde dat Wilders de Turkse president Erdogan een aap had genoemd. Dat was niet wat Wilders had gezegd: hij gebruikte een spreekwoord dat weliswaar zeer ongelukkig gekozen was, maar er kon met geen mogelijkheid gezegd worden dat Wilders Erdogan een aap had genoemd.
- Bespelen van het publiek: vrouwen zijn hier heel goed in. Tranen zijn namelijk een heel goed instrument om je publiek mee te bespelen. Er wordt op het gevoel gespeeld. Het gaat niet meer om de inhoud van het argument, maar om het effect. Ze lachen om een grap dus men is het er mee eens. Ook cabaretiers kunnen dit goed.
Een opdracht die leerlingen vaak krijgen is: zoek de drogredenen in een politiek debat. Met deze handleiding zou het je moeten lukken. Succes!
Meer weten of vragen?
Ben je geïnteresseerd geraakt door dit blog? Stuur me een berichtje en help je verder!
0 reacties
Trackbacks/Pingbacks