Freyr was de tweelingbroer van Freya. Deze godheid stond te boek als oogverblindend mooi en was de god van de vruchtbaarheid en de wijsheid. Toen hij op een dag op de troon van Odin ging zitten, zag hij in Jotunheim de reuzin Gerdr. Om met haar te mogen trouwen, moest hij zijn bijzondere zwaard inleveren bij zijn schoonvader. Dat had vèrstrekkende gevolgen.

Dit zwaard kon namelijk zelf toeslaan als het nodig was. Omdat hij nu een substitutiezwaard van hertenhoorn gebruikte, kon hij zich tijdens Ragnarok niet verdedigen. Daarover later meer. Maar Freyr trouwde met Gerdr en kreeg bij haar een zoon genaamd Fjölnir, die koning van Zweden werd.
Vrede en vruchtbaarheid leken in de Noordse godsdienst onlosmakelijk met elkaar verbonden. Offers voor vruchtbaarheid werden tegelijkertijd met die voor vrede gebracht. Vruchtbaarheidsgoden werden ook geacht de vrede te bewaken tussen de mensen op aarde. Zo was het verboden om in de tempels voor Freyr wapens te dragen en mensen doden op heilige plaatsen (bloed vergieten) was taboe.
Freyr werd vooral door de boerengemeenschap, die de grootste groep van de bevolking vormde, geëerd. De boeren offerden paarden en andere dieren aan hem en er zijn bewijzen dat een keer in de negen jaar naast dierenoffers ook mensenoffers gebracht werden. Zo’n mensenoffer was natuurlijk altijd een jonge maagd.  Hoewel, maagd? Er zijn ook vondsten gedaan die wijzen op bepaalde seksuele rituelen die het offer moest uitvoeren voor ze werd geofferd. Er is veel verloren gegaan, maar een Arabische schrijver, Ibn Fadlan, schrijft over de rituelen die een slavenmeisje moest uitvoeren tijdens een Vikingbegrafenis.

De attributen van Freyr

Freyr werd over het algemeen afgebeeld met het zelf-strijdende zwaard dat hij aan zijn schoonvader moest afgeven. Ook zie je hem afgebeeld met een everzwijn met gouden borstels, genaamd Gullinbursti (wat gouden borstels betekent). Dit zwijn kon sneller lopen dan een paard, zowel door de lucht als over het water, en verlichtte zelfs de donkerste nacht.
Ook werd de god vaak afgebeeld met een schip genaamd Skidbladnir, dat altijd de wind in de zeilen had en alle goden in volle wapenrusting kon dragen, maar toch zo klein kon worden opgevouwen dat het in een handtas paste.
Freyr wordt vaak ook afgebeeld als zeer vruchtbaar: hetzij met een disproportioneel grote piemel, hetzij alleen maar als grote fallus. Sommige auteurs zeggen dan ook dat het om een fallische godheid zou gaan. Dit wordt ook bevestigd door archeologische vondsten: het uiterlijk van een beeldje dat begin 20e eeuw werd gevonden bij Rällinge in Zweden geeft aan dat het gebruikt werd bij vruchtbaarheidsriten.

Freyr was mogelijk een taboenaam

Freyr betekent niets meer dan ‘heer’ (Freya betekent ‘vrouwe’). Mogelijk was zijn naam taboe, maar zijn andere naam is verloren gegaan. Zijn naam leeft echter voort in de naamgeving van verschillende geografische locaties. Bijvoorbeeld in België het plaatjes Forrières en het oostelijker gelegen Forêt de Freyr. In Dinant is een rots naar hem genoemd: Freÿr (met trema om de uitspraak te benadrukken). Mogelijk stammen zelfs de Friezen van hem af!
Er is veel kennis verloren gegaan over Freyr. Mogelijk was Freyr de mannelijke manifestatie van zijn tweelingzus Freya. Later zijn beide godheden opgegaan in de grotere godin Frigg. Het was niet vreemd dat de Noordse goden zowel een mannelijke als een vrouwelijke variant hadden, dus een beetje hermafrodiet waren. Dat zullen we zien bij het verhaal van Loki volgende week.
Voor dit bericht ben ik wederom enorm schatplichtig aan Wikipedia. Je kunt het daar ook allemaal lezen, maar als ik het niet zelf opschrijf, dan vergeet ik het weer. Ik weet te weinig van de Noordse of Germaanse mythologie. Vandaar dat ik het hier ook nog eens weergeef. Als naslagwerk voor mijzelf.