Belofte maakt schuld: vorige week stipte ik Orestes al even aan. Vandaag leg ik uit hoe deze man de vloek die Tantalus over zijn geslacht had afgeroepen, ophief. Orestes was de zoon van Agamemnon en Klytaimnestra. Zijn ene zus was Elektra (die van het omgekeerde Oidipous-complex), de andere zus was Iphigeneia. Deze laatste moest aan Artemis geofferd worden om een gunstige wind te krijgen. Op het laatste moment komt Artemis om het meisje mee te nemen naar Tauris, zodat zij daar als priesteres kan dienen.

Klytaimnestra is natuurlijk vreselijk boos, zint op wraak en heeft inmiddels een minnaar genomen, genaamd Aegistos. Natuurlijk is de vrouw niet blij als haar man na jaren oorlog thuiskomt. Ze bedenkt een plan om haar man te vermoorden. Klytaimnestra verleidt haar man tot het nemen van een bad. Als Agamemnon zijn wapens en kleding heeft uitgetrokken, gooit de vrouw een net over hem heen en vermoordt samen met haar minnaar haar man. Ook Kassandra, de Trojaanse dochter van Priamus, wordt door het moordlustige tweetal omgebracht. 

Orestes was nog een onmondig kind toen dit gebeurde

Elektra en Iphigeneia zagen met lede ogen aan dat Klytaimnestra de troon voor haar minnaar opeiste. Zij konden er echter niets tegen doen. Elektra voorzag dat Orestes waarschijnlijk niet de volwassen leeftijd zou bereiken aan het hof, dus zij stuurde haar jongere broer naar Phokis, waar een oom koning was.
Jaren gaan voorbij. Orestes groeit op bij zijn oom, tot hij voldoende kracht in zijn armen heeft om een zwaard te hanteren. Op een dag komt er een bode die verschrikkelijk nieuws meebrengt voor Elektra: Orestes is gedood bij de spelen in Delphi. Klytaimnestra is blij en verdrietig: haar zoon is dood, wat betekent dat hij ook geen wraak meer kan nemen op haar voor de dood van zijn vader.
Bij het graf van Agamemnon staat Elektra te rouwen om het verlies van haar broer. Dan komen er twee mannen die uit Phokis komen. Als zij het verdriet van de prinses zien, kunnen zij zich niet meer inhouden. Een van de twee mannen maakt zich bekend als Orestes. Het was slechts een list om hun moeder een vals gevoel van veiligheid te geven.

De wraak van Orestes en de Erinyen

Nu kan het plan van Orestes ten uitvoer worden gebracht. Klytaimnestra is onbeschermd in het paleis. Aegistos is gaan jagen. Omdat hij zich onrustig voelde, is Aegistos brak hij zijn reis af. In de stad teruggekomen, hoort hij dat Orestes dood is. Hij vindt Elektra bij het altaar van Apollo en spot met haar. Hij vraagt haar waar de mannen uit Phokis zijn die haar hoop de grond in hebben geboord. Ze antwoordt met koude stem: “Die zijn in het paleis.”
Aegistos gaat naar het paleis en vindt de mannen die net met een lijk het paleis uitlopen. Aegistos vraagt hen het doek van het lijk te tillen, want het is een blij gezicht, zijn dode stiefzoon, maar hij wil wel de verwachte tranen vergieten over zijn bloedverwant. Orestes is woedend over zoveel minachting en zegt: “Doe het zelf.” Aegistos tilt het doek op en ziet zijn bebloede dode vrouw in plaats van zijn stiefzoon. Orestes maakt zich bekend en drijft zijn stiefvader terug het paleis in. In dezelfde badkamer ontvangt Aegistos de doodsteek.
Agamemnon is gewroken, maar de moedermoord die Orestes pleegt is problematisch. De wraakgodinnen, de Erinyen, eisen dat de moedermoord gewroken wordt en achtervolgen Orestes tot hij bij het Orakel van Delphi aankomt. Deze tempel is gewijd aan Apollo en de Erinyen hebben geen toegang tot deze tempel. Hier kan Orestes even tot rust komen. Het is Apollo die de opdracht heeft gegeven tot de moedermoord. De god geeft hem het advies om naar Athene te gaan. Daar zal Orestes rechtvaardig worden beoordeeld.
De rechters in Athene spreken Orestes vrij van de moord op zijn moeder. De Erinyen vertrekken en Orestes kan weer opgelucht ademhalen. Nu kan de jonge koning zijn oudste zus terughalen uit Tauris en zijn troon bestijgen in Mycene. De vloek die Tantalos over zijn nageslacht had afgeroepen, was uiteindelijk opgeheven door de moed van Orestes.
Iedere week behandel ik een kleinere mythe uit de Griekse mythologie, omdat ik vind dat deze niet vergeten mogen worden. Ik baseer mijn teksten op het boek van Dr Sophie Ramondt, dat mijn eerste kennismaking vormde in de wereld van de Griekse goden en godinnen.
[bol_product_links block_id=”bol_579fba99eedc3_selected-products” products=”1001004001510977″ name=”mythe” sub_id=”orestes” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]