Op school lag een folder met informatie over een seminar over pesten. Ik bekeek het programma en zag alleen maar deskundigen uit de academische wereld op de lijst staan. Theorieën, aanpakken en achtergronden. Dat waren de onderwerpen waarover gesproken ging worden. En ik werd boos.
Het enige dat ik zag waren theorieën over pestgedrag, verschillende aanpakken van deskundigen over hoe je het beste kon omgaan met pesters en gepesten. Allemaal heel noodzakelijk maar ik miste iets in het programma. Namelijk een ervaringsdeskundige.
Hoe kun je protocollen opstellen om pestgedrag tegen te gaan als je geen ervaringsdeskundigen bij het protocol betrekt. Waarom ga je uit van theorieën, die waarschijnlijk wel gebaseerd zijn op observaties en gesprekken, maar betrek je in zo’n seminar geen ervaringsdeskundige die kan vertellen wat de impact van pesten is?

De beste bedoelingen

Hetzelfde probleem heb ik met Sander Dekker:

‘We zien dat scholen, met de beste bedoelingen, vaak maar wat doen als het om pesten gaat. Er gaat veel energie verloren met pestaanpakken waarvan zeer de vraag is of ze nut hebben. Sommige scholen hebben helemaal geen aanpak. We kunnen pesten alleen tegengaan als we duidelijke keuzes durven maken, als we kiezen voor methoden die werken en als álle scholen hun verantwoordelijkheid nemen.’ Bron

Dekker legt het probleem bij de leraren neer. Leraren moeten het aanpakken, opletten dat het niet gebeurt en maatregelen nemen als pesten toch gebeurt. Maar hoe zit het met de ouders? Die hebben ook een rol in de opvoeding.
Uit ervaring weet ik dat leraren niets zien. Je wordt een bijzonder goede acteur als je gepest wordt, want je wil niet dat je ouders het er met leraren over hebben. Dan gaat het pesten namelijk erger door. Je bent namelijk een klikspaan en dat wordt niet gewaardeerd.
Er komt dus wéér een protocol dat op scholen moet worden ingevoerd. Maar wordt dit protocol opgesteld met behulp van leerlingen die gepest worden/werden? Wordt dit protocol opgesteld door ambtenaren die ervoor durven uitkomen dat zij gepest werden? Zijn er mensen bij betrokken die de impact van pesten nu nog voelen, na een x aantal jaren ‘after the fact’?

 Wat werkt?

Een protocol? Weer een stukje administratie op scholen erbij.

De staatssecretaris en de Kinderombudsman vinden dat leraren een cruciale rol spelen in de aanpak van pesten. […]. Om leraren te helpen pesten beter aan te pakken, gaan lerarenopleidingen meer aandacht besteden aan pesten en wordt voor de huidige leraren een training ontwikkeld om hen bij te scholen. Bron

De aanpak wordt dus weer bij de leraren gelegd. Zo werkt het volgens mij niet. Ik denk dat je potentiële pesters bewust moet maken van wat pesten aanricht en wat pesten is. Het moet voor de pester duidelijk zijn dat zijn of haar gedrag niet alleen consequenties heeft op de korte termijn, namelijk straf, maar ook dat er gevolgen zijn voor de lange termijn voor degene die gepest wordt.
Mijn voorstel zou zijn dat er op scholen projecten komen tegen pesten waarbij ervaringsdeskundigen vertellen hoe zij hebben geleden en eventueel nog steeds lijden onder het gedrag van de pester. En dat dit jaarlijks wordt herhaald, zowel in het basisonderwijs als op het voortgezet onderwijs.
Natuurlijk moeten scholen weten wat er gedaan moet worden met een pester, maar leg de schuld vooral niet meer bij de gepeste, zoals in de jaren ’80 van de vorige eeuw gebeurde. Op mijn laatste rapport van groep 8 stond: “Wees geen eik in het riet.” De docent bedoelde het goed, maar legde eigenlijk de schuld van het gepest worden bij mij: ik was te stug en boog niet genoeg mee met de rest van de klas. Ik was niet flexibel genoeg.
Bron