In de Max Havelaar van Multatuli komt de eenzame schrijver Sjaalmans voor. Ik stel me hem voor als een magere man met een sjaal om zijn nek die met een druppel aan zijn neus gebogen over zijn papieren aan een bureau met een sputterende kaars aan het schrijven is. Alleen.
Maar dat is een misverstand: schrijven doe je niet alleen. Integendeel. Schrijven kan een heel sociale bezigheid zijn. Het schrijven zelf is natuurlijk wel een bezigheid die de schrijver in zijn eentje doet, maar daarna wordt het een stuk socialer: het manuscript wordt gelezen door familie, vrienden, collega’s en andere huisgenoten. Vervolgens wordt het geschrevene nog doorgesproken met correctoren en redacteuren.
Het handige van die meelezers is dat zij kritiek kunnen leveren op wat je hebt geschreven. Want je wil natuurlijk wel dat wat jij hebt geschreven ook op die manier in hun hoofd komt.
Natuurlijk mag je eigenwijs zijn, één kritiek is geen kritiek, maar als twee meelezers hetzelfde zeggen, dan is het misschien een idee om daarover na te denken.

Meelezers moet je selecteren

Een meelezer die alleen maar ‘leuk’ of ‘spannend’ of erger nog ‘saai’ kan zeggen, is geen goede meelezer. Zoek dus iemand die kan aanwijzen wat er leuk, spannend of saai is en waar dat in zit.
Het is ook handig om meelezers te kiezen uit je publiek. Zij kunnen aangeven of je verhaal duidelijk is of bijvoorbeeld nog te weinig overtuigingskracht heeft. Zij kunnen dan ook de eventuele zwakke plekken aanwijzen.
Kies ook mensen die bedreven zijn in het geven positief opbouwende kritiek: je krijgt daardoor meer zin om je op het correctiewerk te storten.

Alleen: kritiek krijgen is best eng

Probeer je toch alleen te focussen op het aanhoren van de kritiek. Schiet niet in de verdeding door “Ja, maar…” te zeggen. Ja maar betekent namelijk nee en dat wil zeggen dat je in discussie gaat. En dat is nadrukkelijk niet de bedoeling.
In plaats van “ja maar” zeggen, kun je ook doorvragen naar wat je criticaster bedoelt. Soms komt daar dan een subtiel achterliggend probleem om de hoek kijken, waar je meelezer over gevallen is.
Kun je toch niets met de kritiek? Zeg dat dan vooral niet. Je meelezer heeft echt zijn best gedaan en zal zich dom of geïrriteerd voelen met als gevolg dat er misschien een vervelend gesprek ontstaat. Je kunt in dit geval je meelezer vriendelijk bedanken en zijn kritiek stilzwijgend naast je neerleggen. Enige eigenwijsheid mag je als schrijver best wel tonen. Bovendien kan de meelezer bij een volgende ronde nog wel nuttige suggesties aanleveren.
Zelf kun je ook kritiek geven. Zorg dat je een collega-schrijver niet tot op zijn schoenveters affikt. Het is beter om je kritiek te formuleren als adviezen voor verbetering. Start overigens eerst met wat positieve opmerkingen: adviezen voor verbetering worden dan beter opgepikt.
Zoals je ziet, is schrijven dus echt geen eenzame bezigheid. Het kan zelfs een heel sociale aangelegenheid worden: onder het genot van een lekkere cappuccino of een goed glas wijn je nieuwe boek bespreken!
Reclame
Wil jij ook een fictieverhaal leren schrijven?
Volg nu online de cursus korte verhalen schrijven
Je kunt deze cursus ook als groepsles volgen vanaf  donderdag 12 maart van 19.00 tot 20.30.