Ik zocht op ‘spreekwoord’ en ‘mond’. Er zijn zeker vijftig verschillende spreekwoorden waar het woord mond in voorkomt. De mond is vast heel belangrijk als lichaamsonderdeel. Het een na laatste spreekwoord dat ik las, sprak me aan. Zijn mond gaat als een lazarusklep. Het betekent dat hij altijd aan het woord is.

Voor mij was Lazarus iemand die of uit de dood opstond, of een melaatse die werd genezen of een dronkenlap uit de Bijbel. Maar ik ken geen Lazarus die altijd maar sprak. Dat betekent dat er waarschijnlijk een heel andere betekenis achterzit. Googelen dus!
In het Middelnederlands woordenboek van Van Dam komt het woord lazarusklep voor. Het is een bel of klok. Mijn idee dat het een klep is, van praten, klopt dus niet. Het gaat hier om het kleppen van een bel. Of iets waarmee men herrie kan maken. Zoals bijvoorbeeld ook een ratel doet. Ratelen betekent ook dat je heel veel kan praten.

Dus toch de Bijbel

De bekendste melaatse was Lazarus. Omdat melaatsheid besmettelijk was, moest Lazarus met een bel klepperen om te waarschuwen dat hij eraan kwam. De mensen konden dan snel opzij gaan. Mogelijk was Lazarus niet melaats, maar was hij overdekt met zweren en schimmelinfecties.
Jezus vertelt een gelijkenis over een rijke man en de arme man Lazarus. Lazarus is melaats, hoewel dat niet als zodanig vermeld wordt in de gelijkenis. Lazarus at wat er van de tafel van de rijke man af viel. In het hemelrijk zou het andersom zijn: dan zat Lazarus aan tafel bij God en moest de rijke man eten wat er overbleef. Lazarus is het symbool geworden voor de Lepra patiënten. Het Middelnederlandse woord voor lepra is laser of laserheit. Zou daar ‘op je lazer krijgen’ vandaan komen?

Een mond maakt geluid

Hoe dan ook een Lazarusklep is dus een apparaat waar geluid mee gemaakt wordt. Als je mond gaat als een Lazarusklep, dan maak je dus veel herrie.
Iedere dinsdag geeft Carel de Mari op zijn blog een woord op waarmee je een spreekwoord kunt bespreken. Iedereen kan altijd meedoen. Hoe? Mag je zelf weten. Je kunt een verhaal schrijven waarin het spreekwoord een rol speelt, je kunt in de etymologie duiken en de oorsprong van het gezegde verklaren, et cetera. Plaats een link onder het blog van Carel en lees daar ook de andere bijdragen.
Plaatje: Igor Ovsyannykov