Soms krijg ik vragen van beginnende schrijvers. Zo kreeg ik er afgelopen week eentje van een de deelnemers aan de schrijfopdracht van februari. Deze deelnemer had al 5000 woorden geschreven en was nog niet tot de kern gekomen. De vraag: “Heb je tips voor me hoe ik mijn verhaal in kan korten zonder dat juist de details verloren gaan die nodig zijn om de lezer zichzelf te laten verliezen in het verhaal?”

Deze week is het de week van het korte verhaal. En dan komt het natuurlijk goed uit dat ik zo’n vraag krijg. Ik heb ik een aantal tips voor het beperken van het aantal woorden. Die zal ik hier met jullie delen.

Mijn eerste tip: schrijf gewoon door

Maak je verhaal af en laat je niet afleiden doordat je een maximaal aantal woorden mag gebruiken. Je verhaal moet eerst maar eens op papier komen, voordat je gaat inkorten en schrappen. Laat het dan een dag (of twee) liggen en kijk dan nog eens naar je verhaal. Je hebt dan een verse blik en je kunt je verhaal met wat meer afstand beoordelen. Dan kun je misschien gaan schrappen of herschrijven.

Tip nummer twee: leg niet teveel uit

Ik merk dat schrijvers vaak veel willen uitleggen en beschrijven en dat juist de schrijver zich verliest in de details. Vaak is dat omdat de schrijver wil dat de lezer snapt wat er gebeurt. Maar het is juist veel leuker als de lezer zelf dingen mag invullen. In het boek Wat we zien als we lezen vertelt Peter Mendelsund dat beschrijven eigenlijk de kunst van het weglaten is. Je hoeft niet teveel details te gebruiken om de lezer toch te laten zien wat hij of zij nodig heeft om het verhaal te snappen.
Als je het sprookje van Roodkapje bekijkt, dan zie je dat daar ook niet heel veel wordt uitgelegd. Roodkapje gaat op bezoek bij haar oma, omdat haar oma ziek is. Wat ze heeft wordt niet gezegd. En dat is ook niet belangrijk voor het verhaal. Er wordt ook niet uitgelegd waar de wolf vandaan komt. Die is er ineens, net als de jager. Misschien is dat onbevredigend, maar zo kun je ook naar je eigen korte verhaal kijken.

De derde tip is: begin in het midden

Zeker bij een kort verhaal is het belangrijk om direct met de actie te beginnen. In het geval van de schrijfopdracht van deze maand: begin met de confrontatie. Tijdens die confrontatie kun je de lezer best nog wel weer wat achtergrondinformatie geven door met een paar woorden een beeld te schetsen of je personage een flashback te laten hebben naar een eerdere situatie die tekenend is voor de huidige scene.

Tip nummer vier: beter goed gejat…

Kijk ook eens hoe andere schrijvers korte verhalen schrijven. Hoeveel zinnen wijden ze aan hun personages, omgevingsbeschrijvingen of verhaallijn? Analyseer dat eerst eens en leg die meetlat eens naast jouw verhaal. Hoeveel zinnen heb jij besteed aan deze drie onderdelen? Wat kan er meer? Wat kan er minder? In Nederland zijn er een aantal korte-verhalenschrijvers die daar zeer succesvol in zijn, bijvoorbeeld Thomas Olde Heuvelt (link gaat naar een kort verhaal van hem) en Maarten Biesheuvel. Een ander kort verhaal is van Neil Gaiman, te lezen op zijn eigen site.

De vijfde en laatste tip

Schrijf voor jezelf eens op wat de verhaallijn is en wat de uitkomst is van die andere schrijvers. Door kort op te schrijven hoe ze naar het hoogtepunt van hun verhaal gaan, herken je wat ze eigenlijk allemaal erin hebben staan en waar een kort verhaal aan zou kunnen of moeten voldoen. Aan de hand daarvan kun jij ook je eigen verhaal inkorten en voldoen aan het aantal woorden.
Kortom, met een paar woorden kun je een lezer al laten zien hoe de situatie is. Juist de kunst van het weglaten is wat een verhaal zo mooi maakt, omdat een lezer zich dan door zijn eigen fantasie, aangewakkerd door jouw verhaal kan laten meenemen.
Wil je nog meer leren over schrijven? Neem dan eens een kijken bij mijn schrijfcursussen!