Eindnoten. Je kunt nog beter een voetnoot zijn. Voor eindnoten moet je namelijk altijd heen en weer bladeren. Bij voetnoten kun je op dezelfde pagina blijven. Tenzij een voetnoot extreem lang is en doorloopt op de volgende pagina. Dat is dan wel weer irritant. Gereduceerd worden tot voetnoot in de geschiedenis, dat lijkt me erg. Heel erg.
Hendrik-Jan beschrijft dat in zijn negentiende #50books vraag. Een vrouw die jarenlang strijd levert voor haar rechten, haar recht vervolgens krijgt, daar een verhandeling over schrijft, haar levenswerk, en dan gereduceerd tot voetnoot in een wetenschappelijk werk. Ik vind het sneu.
Hoeveel schrijvers zijn gereduceerd tot voetnoot?
Wie kent bijvoorbeeld Arthur van Schendel nog? Hoewel hij een aardig boekje heeft geschreven over schepen begin twintigste eeuw, denk ik dat alleen iemand die zich met Nederlandse literatuur bezig houdt, nog weet wie het was.
En als we verder teruggaan, naar de Middeleeuwen, dan komen we in het werk van Van den Vos Reynaerde in de eerste zin de naam van de schrijver tegen: “Willem die de Madock maakte.” Zowel Willem als Madock zijn onbekend. Madock is verloren gegaan, van Willem weten we niet met zekerheid wie hij is.
Intrigerend is dat, iemand uit de dertiende eeuw: daar weten we meer over dan de dame die de verhandeling schreef over haar strijd na een treinramp in Weesp die van veel recentere datum is.
De bekendste voetnoot is van Arnon Grunberg in de Volkskrant. Hoewel ik nog nooit een van zijn voetnoten heb gelezen, schijnt dat toch de moeite waard te zijn. Helaas zitten deze voetnoten achter een betaalmuur. Jammer, want zo belangrijk is de voetnoot toch ook weer niet.
Of ik de voetnoot lees?
Nee, het leidt me alleen maar af van het werkelijke verhaal.
Dit jaar is de gastheer van de serie #50books Hendrik-Jan de Wit. In 2013 en 2015 werden de vragen gesteld door Peter Pellenaars. In 2014 nam ik zelf de honneurs waar.
Iedereen is vrij om de vragen te beantwoorden zoals hij of zij wil. Laat je reactie achter bij Hendrik-Jan, zodat iedereen je antwoord op de wekelijkse vraag kan lezen.
