Vorig jaar stelde ik zelf de vraag over Nederland leest. Ik schreef zelf: Nederland leest niet als antwoord op de vraag. Nu ik ruim een jaar meedraai in de huiswerkbegeleiding van een medeondernemer in Zoetermeer, probeer ik inzicht te krijgen in de achterliggende reden.
“Heb je de tekst boven de vragen al gelezen?” vraag ik.
“Nee,” zegt de leerling.
“Misschien moet je dat even doen, omdat je daar de antwoorden kan vinden.”
“Moet ik dat allemaal lezen?”
“Wel als je de vragen wil kunnen beantwoorden.”
Een van de gesprekjes die we vaak voeren tijdens de huiswerkbegeleiding met de jongeren. In de antwoorden die je krijgt, hoor je het al: de weerstand tegen lezen is bij sommige jongeren enorm groot. Ze willen de vragen echt wel maken, de sommen van wiskunde ook zeker wel oplossen maar liefst zo snel mogelijk en zonder de theorie tot zich te nemen.
Je raadt het al. Vraag 42 van #50books is:

Zijn jullie bekend met Nederland leest, en zo ja, wat vinden jullie ervan?

Lezen is een hel

Ook het lezen van boeken is een crime voor ze. Hoe dunner het boek, hoe beter. Als je dan Animal Farm met ze bespreekt en je vertelt over het communisme en wat dat boek daarmee te maken heeft of over de Great Gatsby en hoe de American Dream daarin verweven zit, dan valt hun mond open: zit dat allemaal in zo’n dun boekje? Je kunt dus beter dikke boeken lezen, die zijn makkelijker. Deze omgekeerde evenredigheid is lastig uit te leggen. Het gaat er meestal niet bij ze in.
Lezen is dus echt een straf voor jongeren. De ontlezing is nog altijd groot: bibliotheken sluiten, boekwinkels verdwijnen en lezen is een saai tijdverdrijf.
De redenen waarom jongeren niet lezen die ik hoor bij de huiswerkbegeleiding:

• Het is saai;
• Er staan geen plaatjes in;
• Het boek is te dik;
• Ik snap niet waar het over gaat.

Ik blijf dus achter mijn conclusie staan van vorig jaar: Nederland leest niet. Nog steeds niet. Enkele boekidioten uitgezonderd. Ik herhaal dan ook mijn oproep van vorig jaar nog eens:

Weg met boeken over de oorlog, over navelstaarderij en andere filosofische verhandelingen! Laat leerlingen zelf bedenken welke boeken ze leuk vinden en introduceer langzaam wat literatuur met een verhaallijn zonder navelstaren. Laat boeken weer spannend worden, met een echt verhaal, zoals bijvoorbeeld bij de verschillende Young Adult fictie. Het hele concept “literatuur” moet heruitgevonden worden, zodat leerlingen en kinderen weer plezier krijgen in het lezen en zodat Nederland leest. Lezen is, wat mij betreft, het allermooiste van al onze verworvenheden, omdat het ons vrij maakt.

Ik heb gezegd.
#50books is een serie vragen op zondag die gesteld worden door Peter Pellenaars. Hij begon de serie vragen in 2013. In 2014 nam ik het stokje over van hem, waarna hij het dit jaar weer op zich neemt. Iedereen is vrij om de vragen te beantwoorden zoals hij of zij wil. Laat je reactie achter bij Peter, zodat iedereen je antwoord op de wekelijkse vraag kan lezen.
Disclaimer: eventuele links in deze blog naar boeken zijn affiliatelinks. Als je daarop klikt en je koopt een van deze of een ander boek of artikel, dan sponsor je me daarmee. Daar ben ik je dan ook erg dankbaar voor. Zie ook mijn cookieverklaring.