Bij argumentaties is het belangrijk om te kijken wat de gedachtengang van de schrijver is. Dat doe je door te achterhalen welk typen argumentaties er worden gebruikt. Om dat te kunnen doen, zul je eerst moeten uitvinden wat het standpunt is en wat de bijbehorende argumenten zijn.

Eerst dus even kijken naar de vraag van vorige week

Fietsers zijn vaak de dupe bij stoplichten. Auto’s krijgen langer groen licht; zolang er auto’s over het signaal rijden, blijft het licht op groen staan.

Dit was het oefeningetje van vorige week. En vandaag zal ik het antwoord geven. Eerst het standpunt: Fietsers zijn vaak de dupe bij stoplichten. Je vindt het standpunt door te kijken wat de mening is. Meestal kun je er ‘Ik vind’ voor zetten of bijdenken.
De bijbehorende argumenten zijn:

1. Auto’s krijgen langer groen licht.
   1. zolang er auto’s over het signaal rijden, blijft het licht op groen staan.

We hebben hier dus te maken met een onderschikkende argumentatie. Tot zover het huiswerk, dat iedereen natuurlijk gemaakt heeft ;).

De verschillende typen argumentaties

Er zijn dus, zoals gezegd, verschillende typen redeneringen:

1. Oorzaak of reden
2. Voor- en nadelen
3. Vergelijking
4. Voorbeelden
5. Gezaghebbende bron
6. Kenmerk of eigenschap

Ik zal ze hieronder kort beschrijven.

Oorzaak of reden

De reden of oorzaak van een standpunt wordt gegeven. Bijvoorbeeld: door de bezuinigingen komt ouderenmishandeling vaker voor. De bezuinigingen zijn hier dus de reden van ouderenmishandeling.
Let goed op: er is een nuanceverschil tussen de woorden oorzaak en reden. De reden is iets waar je zelf voor kiest. Een oorzaak ligt buiten jezelf. In bovenstaand voorbeeld hebben we te maken met een reden. Het kabinet kiest voor bezuinigingen met als gevolg dat er meer ouderen mishandeld worden.
De oorzaak van het feit dat onze zomers tegenwoordig zo warm zijn, is het broeikaseffect. Dit is buiten mijn wil om gebeurd: ik kan hier niets aan doen. Dit is een oorzaak. (We kunnen hier natuurlijk lekker gaan debatteren over het wel of niet bestaan van het broeikaseffect, maar dat is niet het doel van deze blogpost. Wel even bij de les blijven, dames en heren!)

Voor- en nadelen

Spreekt wel voor zichzelf. De betoger stelt dat er voordelen zijn aan het gratis maken van het openbaar vervoer. Hij of zij zal proberen zijn standpunt kracht bij te zetten door voordelen te noemen en nadelen te ontkrachten.

Vergelijking

Een prachtige vergelijking is gemaakt door Harrie Jekkers in Met een goudvis naar zee (kijk vanaf 11 minuten tot 13 minuten):


Natuurlijk is dit een grapje, maar het is wel een vergelijking. Het gaat er bij een vergelijking om, dat je in ieder geval een aspect van je standpunt vergelijkt met iets anders. Dat kan een overeenkomst of een verschil zijn. In het geval van Jekkers hebben we te maken met een overeenkomst, hoewel die niet helemaal klopt.

Voorbeelden

Je kunt ook voorbeelden gebruiken voor je argumentatie, hoewel je dan wel moet zorgen dat je voorbeeld echt goed is. Een voorbeeld dat ik vaak tegenkom (en dat makkelijk te ontkrachten is voor mij):

De Nederlandse taal verloedert: jongeren gebruiken alleen nog maar SMS-taal en zeggen “hun hebben” in plaats van “zij hebben”.

Als neerlandica zal ik dan zeggen dat dat klopt, maar dat dit nu eenmaal bij de taal hoort. Over een eeuw zullen we, nou ja wij niet maar onze kleinkinderen, zeggen ‘de paard’, omdat het woordje ‘het’ aan het verdwijnen is. Denk maar aan de commotie over ‘de meisje’. Als taal niet verandert, is het Nederlands straks een dode taal, net als Latijn en oud-Grieks. (We gaan weer verder, de les is bijna afgelopen ;)). Dit zijn prima voorbeelden bij het standpunt overigens, maar wel makkelijk te weerleggen.

De gezaghebbende bron

Een gezaghebbende bron is bijvoorbeeld Van Dale. Bij Scrabble vroeger hadden wij de volgende regel: staat het in Van Dale, dan mag je het woord neerleggen. Overigens geldt dit niet bij Wordfeud, want daar mag je soms woorden neerleggen waarvan ik denk: “Dat staat niet in Van Dale!”. Zoals bijvoorbeeld ‘bov‘.
Let wel op dat die gezaghebbende bron door beide debaters wordt geaccepteerd, anders wordt het een drogreden. Daar zal ik het volgende week over hebben.

Kenmerk of eigenschap

Bij een dergelijke argumentatie geef je eigenschappen of kenmerken van iets of iemand als argument bij je standpunt.

Martha is een goede schrijfster, want ze weet haar lezers altijd te boeien met haar blogposts

Het kenmerk van Martha’s schrijfsels is dat iedereen ze boeiend vindt. Of in ieder geval de mensen die ze lezen. Dit is een kenmerk of eigenschap redenering.
Een andere mogelijke redenering op basis van kenmerk of eigenschap om het verhaal compleet te maken:

Martha weet veel van taal, want ze schrijft er iedere dinsdag een blogpost over

Goh, die Martha heeft wel humor hè? (En kan heel goed foutieve argumentaties opzetten, maar daarover volgende week meer.)