Dit is de uitgeschreven versie van aflevering 17 van mijn podcast Literair Café met DrsPee. Deze aflevering gaat over de heldenreis waarop bijna elk verhaal is gebaseerd. Je zult in een verhaal altijd een of meerdere van deze elementen tegenkomen. De heldenreis bestaat uit twaalf stappen die je helpen om een verhaal te maken. De twaalf stappen zijn weer onderverdeeld in drie aktes, waarbij akte 2 is onderverdeeld in a en b. Dat klinkt ingewikkeld, maar dat is het niet. Het makkelijkste is om deze stappen stuk voor stuk te bespreken.

De heldenreis is gebaseerd op Joseph Campbell’s boek The hero with a 1000 faces. Ik vond het een lastig boek om door te komen, maar ik probeerde het dan ook in het Engels te lezen. Normaal is dat geen probleem, maar het Engelse taalgebruik was nogal wetenschappelijk. Ik heb me erdoor geworsteld omdat ik toch graag iets erover wilde vertellen in deze podcast.
Joseph Campbell was een literatuurprofessor aan de Sarah Lawrence Universiteit die in vergelijkende literatuurwetenschap werkte op het gebied van mythologie en religie. Hij leefde van 26 maart 1904 tot 30 oktober 1987. In 1949 kwam zijn grootste werk uit: The Hero with a Thousand Faces. Hij bespreekt hierin de reis die de archetypische held maakt in de mythologische wereld. Hiervoor heeft hij duizenden mythes gelezen uit verschillende culturen. Dit boek is een soort bijbel geworden voor verhaalschrijvers, scenaristen en Hollywood. Dit is ook waar ik mijn aspirant auteurs mee help, dus mocht je dat willen, dan kun je altijd een gratis 20 minuten call bij mij boeken voor wat extra hulp.

De eerste akte: vertrek

De eerste stap is dat je de held uit zijn gewone wereld haalt. Hij of zij begint in de gewone wereld. Alles gaat zijn gangetje, tot er iets gebeurt, wat buiten het gewone is. Dit laat ook direct het probleem zien dat de held moet oplossen. Als je een goede held wil ontwerpen, dan heeft de held zowel intern een zwakte te overwinnen als extern.
Die gebeurtenis is een oproep tot actie voor de held en stap twee in je verhaal. Dit kan zijn doordat de gebeurtenis iets is waardoor de held niet meer in zijn normale leven kan blijven doorgaan. Zorg ervoor dat je lezer de noodzaak of het nut van het doel van je held in ziet, anders zal hij stoppen met lezen.
Stap drie is de weigering. Meestal zal de held de oproep tot actie negeren of weigeren tot hij het niet langer kan weigeren of negeren en dan zal hij op pad moeten gaan. Aanvankelijk zal je held doodsbang zijn, want hij gaat het grote onbekende tegemoet. En zijn we niet allemaal bang om uit onze comfort zone te stappen?
Als de held dan uiteindelijk toch op stap is gegaan, komt hij een mentor tegen. Dit is stap vier in je verhaal. De mentor geeft hem advies of een magische tool waarmee de held weer verder kan. De mentor hoeft geen persoon te zijn, maar kan ook een stukje informatie zijn of een boek of landkaart.
In stap vijf passeert de held de eerste drempel. Hij of zij stort zich in de nieuwe wereld en moet misschien eerst nog wat innerlijke demonen overwinnen of echte vijanden verslaan voor hij de wereld mag betreden. Het mooiste is het als de held echt een brug over moet of een poort onderdoor gaat.

De tweede akte: a. de afdaling

De held daalt af naar een nieuwe wereld waar andere regels gelden (denk Alice in Wonderland). In deze zesde stap moet onze held eerst de nieuwe regels leren. Ook moet hij of zij uitzoeken wie zijn vrienden en vijanden zijn. De held krijgt ook een aantal kleinere beproevingen voorgeschoteld die hem of haar moeten voorbereiden op de ultieme beproeving.
In stap zeven zal de held zich voorbereiden op die ultieme test die hij of zij moet afleggen. Het kan zijn dat hij of zij er plannen voor gaat maken of dat hij voorbereidingen moet treffen.
De achtste stap is de stap van de vuurproef. Meestal gaat het mis. Dit is namelijk niet het hoogtepunt van het verhaal. Je held is namelijk nog niet klaar voor de vuurproef en zal eigenlijk moeten sterven voordat hij of zij opnieuw geboren kan worden. Dit hoeft geen letterlijke dood te zijn, maar kan een reiniging zijn of iets dergelijks. Maak het wel lekker dramatisch. Hier heb je al zeven stappen naar toe gewerkt, dus het mag wel echt knetteren! Nu is de held van je verhaal wel echt een held geworden. Hier zit de scheiding tussen voor en na. Dit is de transformatie van de held in een echte held.

De tweede akte: b. de inwijding

De held mag even rusten en vieren dat hij of zij het heeft overleefd. Hier haal je even het tempo uit je verhaal en zorg je ervoor dat je lezer ook even op adem kan komen. Dat kan zowel je held als je lezer best gebruiken na zo’n knetterende scene als de vorige!
Stap tien beschrijft de terugweg van de held. Hier moet de held laten zien dat hij echt veranderd is, geleerd heeft van zijn avontuur. De vijanden uit stap zes, zeven en acht komen terug met hernieuwde kracht en proberen de held in de nieuwe wereld te houden. De held wil natuurlijk weg uit die wereld.

De derde akte: de terugkeer

In stap elf vinden we de laatste, alles beslissende, strijd van de held tegen zijn vijanden. Nu wordt ook het doel van de held bereikt: hij toont wat hij waard is. Is hij of zij echt veranderd blijkt het oude gedrag sterker? Misschien moet de held iets loslaten om iets nieuws ruimte te geven. Dat beschrijf je allemaal in deze stap.
De terugkeer naar de oude wereld beschrijf je in stap twaalf. De laatste stap van je hero’s journey. Wat heeft je held geleerd en brengt hij of zij dit in de praktijk als dat nodig is? Dit laat je zien doordat je held iets wat hij voordat hij de heldenreis maakte, niet kon, nu wel succesvol afrondt.

De heldenreis met een voorbeeld

In de podcast van de volgende week zal ik deze reis uitleggen aan de hand van een bekend boek. Dan zal ik alle stappen van de heldenreis laten zien die de schrijver heeft genomen voor het schrijven van het verhaal.

Hier luister je de podcast terug.