Schrijven is makkelijk. Je gaat zitten en de woorden komen vanzelf op je scherm. Je weet meteen de juiste invalshoek te kiezen, wat je moet schrappen of de goede toon aan te slaan. Inspiratie komt ook vanzelf en is nodig om te kunnen schrijven en natuurlijk kun je alleen met pen schrijven. Een computer is geen schrijven, dat is typen.
De komende twaalf weken zal ik schrijven over misverstanden die heersen over schrijven. Vandaag deel 1: de invalshoek komt vanzelf. Want dat is wat veel mensen denken, als ze naar de knipperende cursor op het scherm staren, of het lege vel voor hun neus, de pen al in de hand. Maar een invalshoek, en zeker een originele, is hard werken.
Schrijven is leuk, maar het moet wel vloeiend gaan, anders is het bloed, zweet en tranen, zeker als je tegen een deadline aan zit. Daarnaast is het van belang om een leuke, interessante danwel boeiende invalshoek te vinden, want het moet wel raken. Die invalshoek, dat is de kant van waar je het onderwerp benadert. Voorbeeld: de – durf ik het te noemen? ja ik durf – Zwartepietendiscussie. Je bent voor, tegen of neutraal, maar er zijn vast meer invalshoeken dan deze drie standpunten. In het journaal hoor je vooral de voor- en tegenpartij, maar ik zou het graag eens van een andere kant willen zien. Welke? Ja, dat is dus die invalshoek die niet vanzelf komt. Een goede invalshoek is een boeiende centrale vraag waarmee je een artikel van enige omvang kunt schrijven.

Hoe kun je nu zorgen voor een goede invalshoek?

Een artikel kan over van alles gaan, maar beter is het om het te beperken tot één onderwerp, waarbij bijvoorbeeld je rondreis door Australië een veel te breed onderwerp is. Dat moet je dus kleiner maken. Stel dat het leukste dat je gedaan hebt, het zwemmen met dolfijnen in Byron Bay was, dan kan dat een leuke invalshoek zijn. Hieruit blijkt alvast één ding: je moet interesse hebben voor je onderwerp. Als jij het niet hebt, dan kun je je lezers ook niet boeien.
Je kunt tijdens het schrijven van je artikel problemen tegenkomen. Het selectieprobleem is daar één van: welke stukken tekst zet je in je verhaal. Wat hoort wel bij de invalshoek en wat niet?
Het tweede probleem dat je tegen kan komen, als je eindelijk een goede, leuke of interesssante invalshoek hebt gevonden, is dat je een aspectenverhaal krijgt. Dat is een verhaal met wat leuke alineaatjes die samenhangen als los zand. Het is belangrijk om een punt te maken in je verhaal. Dat vinden lezers namelijk ook fijn.

De interessantste invalshoek is een conflict

Dat zie je dus vaak terug in de reportages op het journaal: conflicten bieden mooie invalshoeken. Dat is drama en dat is wat mensen willen lezen, zien of horen. Het is de spanning tussen individuen, groepen, landen, werelddelen. Tussen regering en bevolking of tussen verschillende lobby’s die in de politiek aanwezig zijn. Tussen twee bevolkingsgroepen of tussen religies. Tussen VVD en PvdA. Tussen CDA en PVV. Tussen Obama en Poetin, of Rama en Vucic, tussen ISIS en Al Qaida. Of tussen de voor- en tegenstanders van Zwarte Piet.