Het of de spits afbijten betekent dat je als eerste iets doet wat als moeilijk ervaren wordt. Het woord spits betekent puntig of scherp uitlopend. Denk bijvoorbeeld aan de punt van een speer of de voetballer die vooraan in de aanval staat. Maar hoe zit het nu met de / het spits afbijten?
Volgens de site isgeschiedenis.nl is het spits afbijten afkomstig uit de middeleeuwen en heeft het te maken met de manier van oorlogvoeren van toen. De ridderlegers waren vaak bewapend met lansen en de punt daarvan heette het/de spits. De soldaten die voorop liepen in het leger waren vaak de moedigsten: zij vingen de eerste klappen op en zorgden ervoor dat de wapens van de tegenstanders beschadigd raakten. Zij beten dus het spits af.
Het spits afbijten
Pas in 1961 werd de vorm met de opgenomen in het woordenboek. Hoewel beide vormen dus mogen worden toegepast volgens Van Dale, hoor je in dit spreekwoord toch vaak het gebruik met het. Omdat het de oudere vorm is, wordt het vaak als juister ervaren.
Een tegengestelde vorm van het spreekwoord het spits afbijten, kwam ik tegen op de website spreekwoorden.nl: iemand het spits bieden. Dit is betekent dat je iemand weerstand biedt die jou aanvalt. Ook hier zie je weer het gebruik van de combinatie het spits. Mijns inziens duidt dat weer op de lansen die in het Middeleeuwse oorlogsbedrijf gebruikt werden om de vijand het hoofd te bieden.
De vorm met de zie je in het spreekwoord iets op de spits drijven. Dit betekent dat je blijft doordrammen, tot het uiterste blijft doorgaan tot je je zin krijgt. Mogelijk heeft dat te maken met de vertaling vanuit het Duits: etwas auf die Spitze treiben, stellen.
