26 januari 2014 – zondagavond half tien.
Kijkend naar de cover van Koningin van de Nacht van Yvonne Keuls, verwacht ik een boek over een violiste. Er staat namelijk een dame op die we op de rug zien. Ze heeft een viool onder haar kin en de strijkstok staat op de snaren. Overigens lijkt de strijkstok buiten proportioneel lang. Maar dat kan mijn onwetendheid zijn met betrekking tot het edele vioolspel.
En dan lees ik de achterflap:

Het verhaal van een halfjoods gezin tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog
Den Haag, 1940. De zevenjarige fantasierijke Daan Maandag komt uit een muzikaal gezin. Zijn overleden moeder was een groot violiste, zijn joodse vader Daniël is een begaafd pianist en zijn vioolspelende zus gaat zelfs door voor een wonderkind. Ook voor Daan ligt een toekomst in de muziek in het verschiet. Maar dat is niet wat hij wil.
Als de oorlog uitbreekt, vlucht zijn vader in de muziek. Hij vertrouwt erop dat de Duitsers hem met rust zullen laten, omdat hij valse documenten heeft gekocht en bovendien getrouwd was met een niet-joodse vrouw – een ‘gemengd huwelijk’ – waardoor hij zich veilig waant.
Op 21 november 1944 vindt in Den Haag de grote razzia plaats – codenaam ‘Schneeflocke’ – en worden Daniël en zijn gezin op wrange wijze uit de droom geholpen.

Ik zal mijn eerste gedachten moeten bijstellen. Ik denk nu: “Wéér een boek over de oorlog. Wanneer zijn de schrijvers daar eens mee klaar?” Ik zal proberen dit niet te laten meewegen in mijn review.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
29 januari 2014 – woensdagavond half tien
Tijdens het lezen van dit boek, kwam ik erachter dat dit verhaal zich niet alleen in mijn woonplaats (Den Haag) afspeelt, maar zelfs in de wijk waar ik woon. Ik woon namelijk in de buurt van het Segbroek College, een school die voorheen aan het Stokroosplein stond. Ik vermoed dat dit nu het Stokroosveld is geworden. Toen ik dat begreep, ben ik me gaan inlezen over “Schneeflocke” de razzia die op 21 november 1944 plaatsvond en over de inkwartiering die in het gebouw heeft plaatsgevonden. Ik vermoed overigens dat genoemde winkelstraat de Fahrenheitstraat zal zijn of wellicht de Goudsbloemlaan of Goudenregenstraat. Maar dat is giswerk.

Het Stokroos lyceum

Hier werkt de man van Bekkie totdat de Duitsers steeds meer klaslokalen innemen als onderdak en hij iedere keer van school naar school moet fietsen om zijn lessen te kunnen geven.
Het Stokroos lyceum is de voorloper van het huidige Segbroek College, dat via verschillende fusies is ontstaan. Het oude gebouw bestaat inmiddels niet meer: het is gesloopt in 1942. Dit gebouw is afgebroken op last van de Duitsers. Ten tijde van de wederopbouw kwam er een nieuw gebouw. Sinds 2007 is het een Rijksmonument.

De Atlantikwall van de Duitsers

De verdedigingswerken van de Duitsers werden langs een denkbeeldige lijn door de stad Den Haag gebouwd. Daarvoor moesten gebouwen gesloopt worden. Het huis van de familie Maandag mocht gelukkig blijven staan, maar andere gebouwen werden ontruimd en gesloopt. Op het kaartje kun je zien waar de verdedigingslinie liep. Ook het huis waar ik nu woon, is gesloopt vanwege de tankgracht en later in de jaren vijftig herbouwd.

bron

De razzia van 21 november 1944 – Schneeflocke

Daniël Maandag wordt meegenomen door de Duitsers om tewerkgesteld te worden in Duitsland, de zogenaamde Arbeitseinsatz. De razzia vond plaats in de vroege ochtenduren: mannen tussen de 17 en 40 jaar werden bijeengedreven, zelfs brandweerlieden, politieagenten en mensen met een werkontheffing moesten mee. Met rijnaken werden de mannen vervoerd vanaf de Laakhaven en via het IJsselmeer naar Kampen gebracht. Vandaaruit gingen ze verder naar de Van Heutzkazerne en werden ze verspreid over verschillende werkkampen in Duitsland. Zo’n 3000 Nederlandse dwangarbeiders kwamen terecht in Kamp Rees, 10% keerde niet weer.

Wat ik van het boek vind

Doordat het boek zo’n hoog waarheidsgehalte heeft en mij weer wat meer geleerd heeft over mijn woonplaats en zelfs mijn wijk, vind ik dit boek het waard om te lezen. Ondanks dat het weer eens over de oorlog gaat.
Hier kun je meer recensies lezen over dit boek.
Dit is mijn vijfde boekrecensie in het kader van ‘Een perfecte dag voor literatuur‘, georganiseerd door Cathelijne Esser van Not just any book. Ik heb dit boek gratis gekregen, maar dat heeft in geen enkel opzicht mijn mening over het boek beïnvloed.
Yvonne Keuls: Koningin van de nacht, 2e druk. Uitgeverij Anthos. 2013