Op speciaal verzoek een artikel over de gebiedende wijs of imperatief. Je gebruikt deze werkwoordsvorm als je iemand een bevel geeft of hem iets wil verbieden. Doorgaans gebruik je hiervoor de eerste persoon enkelvoud, de ik-vorm. Er is ook een meervoudsvorm van de gebiedende wijs.
Normaal gesproken gebruik je dus de ik-vorm van de gebiedende wijs:

Ga uit mijn ogen!
Loop naar de maan!
Ruim je kamer op!
Kom hier!

Ga, loop, ruim en kom zijn allemaal ik-vormen. Er is echter geen onderwerp in de zin. Ook de zin ‘Ruim je kamer op!’ heeft geen onderwerp, alleen een lijdend voorwerp: je kamer.

De plaats van de gebiedende wijs is vooraan

In de zin staat de gebiedende wijs altijd vooraan. Je zult er nooit een woordje voor aantreffen. Als je dat wel zou doen, is de kracht van de gebiedende wijs verdwenen.
Vroeger werd ook de meervoudsvorm nog wel eens gebruikt voor een gebiedende wijs. Deze was alleen zichtbaar in geschreven taal. Heel onlogisch werd de meervoudsvorm geschreven met een -t op het einde:

Beidt uw tijd!
Hoedt u voor de baardmijt!
Komt allen tezamen!
Makkers, staakt uw wild geraas!
Gaat heen en vermenigvuldigt u!
Helpt elkaar, koopt Hollandsche waar!
Bezint eer ge begint!

Tegenwoordig zien we die niet zo veel meer, alleen in dit soort oudere uitdrukkingen.

Hou/houd/houdt je mond dicht!

Hoe zit het dan met de gebiedende wijs van houden? Dat is best een lastige. Het ligt eraan of je in een formele of informele omgeving zit. Bekijk dit verschil maar eens:

Houd je mond
Hou je mond

En:

Houd u* aan de regels
Hou u* aan de regels

De vorm hou is een stuk informeler dan houd. Je mag hier dus zelf een keuze maken.

“Wees maar niet bang”

Ook dit is een gebiedende wijs. Namelijk de gebiedende wijs van het o zo fijne, maar grillige, werkwoord zijn. De versie ben maar niet bang komt alleen in de spreektaal voor. Ik kom deze laatste versie wel eens tegen, maar niet heel vaak.

Funfact

Imperatief, het andere woord voor de gebiedende wijs, heeft het Latijnse woord imperator in zich en dat betekent keizer. En een keizer is bij uitstek iemand die bevelen kan uitdelen!
*Het woordje u is hier overigens geen onderwerp: het is een verkorting van uzelf.