bron: Capucijneraapje
Je kunt maar beter niet in de aap gelogeerd zijn. Het ziet er dan namelijk niet zo goed voor je uit. Je bent dan namelijk in een zeer vervelende situatie geraakt. Dit spreekwoord heeft een zeer bijzondere herkomst, hoewel het niet zeker is dat het echt hiervandaan komt.
De herkomst van in de aap gelogeerd zijn gaat waarschijnlijk terug op een Amsterdamse herberg die Het Aepgen of Het Aepje heette. Deze herberg was te vinden op de Zeedijk. Als je daar logeerde, dan was het niet goed: het had nadelige gevolgen voor je. Dat had alles te maken met het negatieve imago dat apen hadden in de Middeleeuwen.
Die arme aap
De aap werd gezien als lelijk en boosaardig. In de christelijke traditie was de aap een karikatuur van een mens, met ijdelheid, begeerte en onkuisheid als grootste ondeugden. Ook de drie aapjes die met handjes voor mond, ogen en oren hebben een iets andere betekenis dan de gebruikelijke ‘horen, zien en zwijgen’: het gaat om niets kwaads horen, zien en zeggen.
In de aap gelogeerd zijn een herberg?
Onze Taal meldt dat dit waarschijnlijk niet de juiste herkomst is: de herberg met deze naam is pas in de jaren tachtig van de twintigste eeuw aan de Zeedijk gevestigd.
Er zijn ook andere herbergen geweest die de aap in hun naam hadden. In Beekbergen heeft bijvoorbeeld ook een herberg De Aap gezeten waar verdachten van misdrijven werden vastgehouden tot zij voor moesten komen. Het is echter zeer onzeker of hier de bron van deze uitdrukking gezocht moet worden: er zijn geen documenten of bronnen die dit bevestigen.
Een mogelijke andere verklaring is dat er op een uithangbord bij een herberg een aap stond en dat daaruit de naam in de aap is ontstaan. Gecombineerd met de slechte naam die apen hadden, heeft dit spreekwoord daarom zijn betekenis gekregen. Maar wellicht is alles bij dit spreekwoord wel een broodje aap verhaal.
