De heilige graal is genoeglijk bekend dankzij onder meer De DaVinci code van Dan Brown. De vraag wat de heilige graal is, is niet beantwoord. Sommige mensen zeggen dat het de beker is waaruit Jezus zijn wijn dronk tijdens het laatste avondmaal of waarin het bloed uit de wonden van zijn lichaam werd opgevangen, anderen beweren dat het om de afstammelingen van Jezus gaat via Maria Magdalena. Dat zij de moeder van zijn kinderen was. In de Middeleeuwen was dat echter niet mogelijk: Maria Magdalena was een hoer en daar zou Jezus zich nooit mee hebben ingelaten.

Het christelijk geloof dringt langzaam maar zeker steeds meer de Keltische mythologie binnen. De heilige graal is daar een voorbeeld van. Volgens de overlevering zou Jozef van Arimathea de heilige graal naar Engeland hebben gebracht en daar zou hij verborgen liggen. Alleen een ridder, puur van hart en ziel, zou de graal kunnen vinden. Verschillende ridders van koning Artur’s ronde tafel gaan op zoek naar de heilige graal. Lancelot ook. Hij mag hem even zien, maar niet meenemen naar het hof. Hij is door zijn relatie met Isolde niet puur en rein meer.

De queeste naar de heilige graal

De queeste, of zoektocht, naar die beker duikt voor het eerst op in de twaalfde eeuw in een verhaal over Perceval van Chrétien de Troyes. Dit verhaal vertelt over Perceval, een ridder van de ronde tafel, die ondanks pogingen van zijn moeder om hem tegen te houden, toch op weg gaat om ridder te worden. Hij vindt de graal in de graalburcht van de Visserkoning, maar zegt er niets over. Als hij later begrijpt dat hij de graal gevonden heeft, gaat hij op weg om hem opnieuw te vinden. Of hij de graal vindt, wordt niet verteld. Chrétien de Troyes is mogelijk gestorven tijdens het schrijven van dit verhaal. Zie ook Wikipedia over Perceval.
De heilige graal is een verchristelijking van de magische toverketels en hoorns des overvloeds. Dat is namelijk wat er tijdens de kerstening van Europa gebeurde: om het christelijke geloof sneller geaccepteerd te laten worden, werden traditionele elementen uit de plaatselijke religies omgevormd tot christelijke elementen.
Zo was kerstmis eigenlijk een feest voor de terugkeer van het licht, dat we vieren door lampjes in de bomen te doen. En zo zijn de aureolen van de heiligen overgenomen van de Egyptische manier om goden aan te duiden: die hadden een gouden discus achter hun hoofd.

De magische ketels, denk aan de toverdrank van Obelix, en druïdes zoals Merlijn zijn ook sterk verweven met de zoektocht naar de heilige graal. Die zoektochten of queesten zijn ook onderdeel van de Keltische mythologie. Denk aan de queeste die Tristan onderneemt om Isolde naar Mark te brengen. Zo’n queeste gaat vaak niet over de zoektocht naar een object, maar meer om de persoon zelf die zichzelf leert kennen.

Heilige graal of sang real?

In De DaVincicode wordt een heel andere theorie geponeerd over de heilige graal. De graal zou geen beker zijn, maar koninklijk bloed. Sang betekent bloed en real koninklijk. De achterliggende gedachte is dat Maria Magdalena de vrouw was geweest van Jezus en dat er een kind is geboren uit dat huwelijk, genaamd Sara. Het zou dus kunnen dat er nog afstammelingen van Jezus rondlopen op deze aarde.
De DaVinci code is een van de boeken die gebaseerd zijn op verschillende mythologieën die rondom de heilige graal zijn opgebouwd. Ontelbaar veel andere boeken, waaronder bijvoorbeeld Het Labyrinth van Kate Mosse en Het Magdalena Mysterie van Kathleen McGowan. Ook verfilmingen zijn talrijk. Maar bij mij komt nu alleen eigenlijk Monty Python and the holy grail (the knights who say ‘ni’) in mijn hoofd.

De mythologie blijft een mooie inspiratiebron voor dit soort verhalen.
Rest mij alleen nog de vraag: welke mythologie ik vanaf volgende week zal gaan bespreken? Als je suggesties hebt, dan hoor ik het graag. Weten welke mythen ik al heb behandeld? Klik! Voor de grote lijn:

• Griekse mythen en sagen
• Noordse mythen en sagen
• Keltische mythen en sagen

Dus graag je reactie hieronder!