De te slimme vos is de tweede Ravkaanse volksvertelling die hoort bij de Grisha-trilogie van Leigh Bardugo. De vertelling gaat over een vosje dat zo lelijk is, dat zijn moeder hem vlak na zijn geboorte wilde opeten.

Onder de twee welpen vond ze een piepklein, wriemelend vossenmormeltje, met een mottige vacht en gele oogjes. ‘Ik had jou eerst op moeten eten,’ zei ze. ‘Je bent gedoemd tot een ellendig leven.’
Tot haar verrassing antwoordde het onderdeurtje: ‘Eet me niet op, moeder. Je kunt beter nu honger hebben dan later spijt krijgen.’
‘Ik kan je beter nu opslokken dan dat ik straks naar je moet kijken. Wat zullen de andere dieren zeggen als ze zo’n kop zien?’

Het vosje bleef leven. Hij kreeg de naam Koja, wat ‘knap’ betekent, pas na twee jaar. Het verhaal vertelt nog over een paar penibele situaties waar de vos zich weet uit te redden om te laten zien hoe slim het vosje is.
Maar een verhaatje laat zien dat de vos soms zichzelf in gevaar brengt om uit een levensbedreigende situatie te komen. Dit blijkt een voorteken te zijn voor het belangrijkste verhaal van dit boekje.

De te slimme vos in de val

Op een dag komt er een bekende jager naar het bos. Hij laat geen sporen achter en hij doodt de dieren zonder dat er geluid bij wordt gemaakt. De jager heet Lev Jurek. Zijn zus Sofiya draagt een mantel van dierenhuiden die door Lev zijn gedood.
De vos knoopt een praatje aan met Sofiya als ze naar de weduwen gaat. Koja probeert haar los te krijgen van haar broer. Maar alles loopt uiteindelijk anders dan de te slimme vos had gepland.

Het is een aardig verhaaltje

Het verhaaltje heeft een moralistische inslag, zoals het een goede volksvertelling betaamt. Maar ik ben een klein beetje ‘at a loss’ wat hier de moraal van het verhaal is.
Misschien dat je altijd om hulp kan vragen of dat mensen niet te vertrouwen zijn? Volgens mij wisten we dat al.
Een verhaal met sprekende dieren is vaak een allegorie waarbij de dieren een menselijke maatschappij nabootsen. Denk bijvoorbeeld aan de middeleeuwse ‘Reinaart de vos’. De maatschappij wordt hier op de hak genomen. Maar in De te slimme vos is het niet de maatschappij die wordt gepersifleerd. Misschien is de moraal wel dat het niet goed is om te slim te zijn. Want alles waar te voor staat is niet goed, behalve tevreden en tegoed.
Je kunt dit boek gratis lezen via het Kobo plus abonnement.
De link naar Kobo Plus is een affiliate link naar Bol.com. Dat betekent dat ik een beetje geld krijg als jij dit boek of een ander koopt.