Lang leve de eindredacteur: hij zet de puntjes op de i en haalt de fouten eruit. Waarom zou ik mijn stuk herschrijven? Daar is toch die eindredacteur voor aangenomen? Dat is weer zo’n fijn schrijfmisverstand dat je zelfs je opdracht kan kosten.
Als een eindredacteur teveel moet aanpassen, zal hij niet meer inhuren.
Daarnaast zal een eindredacteur misschien veranderingen toevoegen waar jij het als schrijver niet me eens bent. En het grootste gevaar: als serieuze eindredactie ontbreekt, is de kans groot de dat de lezer de schrijver ook niet serieus neemt.
Een lezer hoeft zich dan niet te storen aan slordigheden als spelfouten, slecht lopende zinnen of een tekst die van de hak op de tak springt. Serieuze eindredactie getuigt van een professionele insteek en respect voor de intelligentie van de lezer.

Kill your darlings

Het is belangrijk dat je bereid bent om stukken tekst weg te gooien. Niet alleen de slechte stukken tekst, van hoofdletter tot komma en van titel tot tussenkopje, maar ook de goede alinea’s die de tekst niet verduidelijken of afwijken van het punt dat je wil maken. Slaap er rustig een nachtje – of twee – over. En dan doe je een check met behulp van de controlelijst eindredactie.

Word je eigen eindredacteur

1. Wat heeft je invalshoek opgeleverd?
2. Is je antwoord de moeite waard?
3. Is de titel uitnodigend genoeg?
4. Zijn de feiten representatief en geven ze een “Hé, wist je dat…” gevoel?
5. Is je verhaal logisch van begin tot eind?
6. Is de schrijver in gesprek met de lezer of lijkt het door een instantie geschreven?
7. Is het stuk concreet genoeg?
8. Zijn de lastige stukken goed genoeg verduidelijkt met voorbeelden of vergelijkingen?
9. Moet er nog wat toegevoegd worden, mist er nog iets?
10. Is de overbodige informatie geschrapt?
11. Is iedere alinea noodzakelijk als schakel in de tekst?
12. Is iedere zin duidelijk en ontdaan van overbodige woorden?
13. Is iedere alinea in verhouding met zijn taak: kort en bondig bij nadruk en langer bij uitleg?
14. Worden er niet te veel passieve zinnen gebruikt?
15. Is de keuze voor het zelfstandig naamwoord correct?
16. Is de keuze voor het bijvoeglijk naamwoord correct of kun je schrappen door te kiezen voor een zelfstandig naamwoord in combinatie met een werkwoord?
17. Is ieder woord het juiste woord?
18. Is jargon en vaktaal vermeden of uitgelegd in dezelfde zin?
19. Zijn er geen taalfouten gemaakt?
20. Is de huisstijl van de opdrachtgever toegepast?
21. Zijn er onderwerpen die je beter kunt uitleggen met een illustratie dan met tekst? Zo ja, pas dit aan.

Volgende week de laatste aflevering in de serie Schrijfmisverstanden. Die zal gaan over de lay-out. Als schrijver heb je daar namelijk wel degelijk mee te maken.