Twee jaar geleden schreef ik al over het spreekwoord Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen. Ik legde toen uit dat dit onmogelijk was, omdat Pinksteren altijd veertig dagen na Pasen valt. Vandaag het andere spreekwoord: vijgen na Pasen. Dit betekent dat je iets te laat doet.

Vijgen na Pasen blijkt een Vlaams gezegde te zijn. Het Nederlandse equivalent is mosterd na de maaltijd. Het verhaal gaat dat Jezus op Palmzondag vijgen wilde eten, terwijl hij naar Jeruzalem liep. Hij zag een vijgenboom, maar deze had geen vruchten, omdat het de tijd nog niet was. Jezus zag dat en zei tegen de boom: “Niemand zal ooit nog vruchten van je eten.”
Tijdens de vastenperiode tussen carnaval en Pasen circuleerde er een lijst met voedsel dat je als Katholiek tijdens de vasten wel mocht eten. Daarop stonden ook gedroogde vijgen. Deze werden dus met graagte gegeten, omdat het een zoete lekkernij was. De vijgen waren gedroogd, omdat ze van zee aangevoerd moesten worden. In de Middeleeuwen waren er dus nooit verse vijgen in het noorden.

Na Pasen mocht alles weer

Je mocht ook weer eten wat je wilde. De vijg was niet meer nodig en vandaar spreekt men over vijgen na Pasen. Ook als iemand iets doet wat te laat komt, zegt men dat is vijgen na Pasen, of in het Standaardnederlands: dat is mosterd na de maaltijd.
Iedere dinsdag geeft Carel de Mari op zijn blog een woord op waarmee je een spreekwoord kunt bespreken. Iedereen kan altijd meedoen. Hoe? Mag je zelf weten. Je kunt een verhaal schrijven waarin het spreekwoord een rol speelt, je kunt in de etymologie duiken en de oorsprong van het gezegde verklaren, et cetera. Plaats een link onder het blog van Carel en lees daar ook de andere bijdragen.