Vorig jaar besprak ik al alle negatieve spreekwoorden over vrouwen. Het wordt tijd om eens op zoek te gaan naar een positief spreekwoord de vrouw. Een speld in een hooiberg. Gaat het me lukken?

Eerst maar iets over de achtergrond: er schijnen zo’n 15.000 spreekwoorden over vrouwen te bestaan in alle landen van de wereld. Ze zijn allemaal verzameld en zo letterlijk mogelijk vertaald naar het Engels. De vrouw die dit monnikenwerk heeft verricht is emeritus hoogleraar Mineke Schipper. Zij schreef het boek Trouw nooit een vrouw met grote voeten over vrouwen in spreekwoorden naar aanleiding van haar vijftien jaar durende onderzoek.

Het perspectief van de vrouw is ver te zoeken

De meeste spreekwoorden zijn ontstaan vanuit het gezichtspunt van de man en laten dus zien hoe mannen aankijken tegen echtgenotes, dochters, minnaressen, moeders, schoonmoeders, oma’s enzovoort. In India, Venezuela en Oeganda vind je equivalenten van het spreekwoord vrouwen zijn als schoenen, je kunt ze altijd vervangen. Duidelijk patriarchale samenlevingen.

Het blijkt wat veel gevraagd

Een positief spreekwoord over een vrouw. Ik kom er twee tegen:

• Vrouw en man is één gespan, wat betekent dat een echtpaar er voor elkaar is als het nodig is;
• Een man zonder vrouw is als een paard zonder teugel, wat wil zeggen dat mannen niet zonder vrouwen kunnen.

Maar toch moet de man weer in het spreekwoord voorkomen. Zijn er dan echt geen positieve spreekwoorden over vrouwen, zonder dat ze in combinatie met mannen genoemd moet worden? Zelfs in een spreekwoord als: achter een succesvolle man staat een sterke vrouw, is de vrouw niet los te zien van de man. Het lijkt bijna onmogelijk. Het enige dat ik kan vinden, is een feministische versie van een vrouw zonder man is als een paard zonder teugel, namelijk: “Een vrouw zonder man is als een vis zonder fiets.”
Er wordt dus lekker positief gedacht over vrouwen in spreekwoordenland. Is er dan misschien nog een sterk citaat over vrouwen waar ik mee kan afsluiten? Ja! Van Coco Chanel:

“The most courageous act is still to think for yourself. Aloud.

Iedere dinsdag geeft Carel de Mari op zijn blog een woord op waarmee je een spreekwoord kunt bespreken. Iedereen kan altijd meedoen. Hoe? Mag je zelf weten. Je kunt een verhaal schrijven waarin het spreekwoord een rol speelt, je kunt in de etymologie duiken en de oorsprong van het gezegde verklaren, et cetera. Plaats een link onder het blog van Carel en lees daar ook de andere bijdragen.