Sinds een tijdje ben ik lid van een Facebook groep die Stop working for free heet. Het is een zeer actieve groep waarin freelancers hun frustraties delen over bedrijven die denken dat freelancers en zzp-‘ers hun kennis gratis willen delen of zelfs helemaal niet betalen voor geleverd werk. Ik kan je vertellen: ik ben er klaar mee. Voor mij geldt vanaf nu: voor niets gaat alleen de zon op.

Toen ik werkloos was, sloot ik me aan bij een niet nader te noemen organisatie*. Deze organisatie hielp werklozen met netwerken en organiseerde grote landelijke bijeenkomsten met sprekers van naam. Ook in kleiner verband, op regionaal of lokaal niveau, waren er mensen die bijeenkomsten regelden. Maar het moest wel allemaal gratis. De pay-off was ervaring opdoen met het organiseren van bijeenkomsten.
De ruimtes waar de bijeenkomsten plaatsvonden, de sprekers, alles moest gratis. De sprekers kregen nog niet eens hun reiskosten vergoed. En dat stoorde mij zo erg, dat ik besloot me van deze organisatie af te keren.
Nu ik zelf zzp-‘er ben, merk ik dat bedrijven en instanties denken dat je wel gratis wil werken voor naamsbekendheid of, bij starters, ervaring opdoen met het gevraagde of gewoon uit de goedheid van je hart of omdat je je boek kan verkopen na afloop. Moet je wel een boek geschreven hebben.

Voor niets gaat alleen de zon op

Maar luister, ik ben wel goed, net als mijn hart, maar niet gek. Ik heb jaren keihard gewerkt om de kennis op te doen die ik nodig heb om mijzelf te bedruipen. Daar heb ik voor kromgelegen, voor gebloed en voor gezweet. Natuurlijk deel ik hier kennis op mijn blog, maar ik laat lang niet altijd het achterste van mijn tong zien. En ik vraag me af waarom ik wel gratis zou moeten werken, terwijl:

• mensen in loondienst gewoon betaald krijgen voor de workshops die ze geven;
• ik ook gewoon mijn huur, elektriciteit en andere vaste lasten moet betalen;
• ik ook gewoon moet eten;
• goedkoop vaak duurkoop is;
• je wel hoge kwaliteit van mij vraagt;
• ik ook gewoon benzinekosten heb;
• ik ook gewoon reistijd en voorbereidingstijd heb;
• ik in die tijd ook betaald werk kan doen;
• er echt wel voldoende geld is in de organisatie getuige de hoge bonussen die vaak gegeven worden aan bestuurders;
• ik er echt van moet leven.

Zorg voor budget!

Het slaat nergens op dat je een congres organiseert, maar geen budget reserveert voor de sprekers. Alsof sprekers de sluitpost zijn op je congres, terwijl zij het evenement juist maken of breken met hun aan- of afwezigheid.
Het lijkt alsof mensen die iets maken, zoals schilders of metselaars, minder vaak gevraagd worden om gratis te werken, dan kenniswerkers die kennis delen en geen fysiek product afleveren. Want voor verf en mankracht moet je betalen, dat is fysiek. Alsof kennis en tijd wel gratis zijn. Is dit andere zzp-‘ers en freelancers ook wel eens opgevallen?
Ook projecten bij overheid en semi-overheid moeten sprekers en workshops gewoon begroten in hun budget. Ik ben niet van plan om nog gratis te werken voor bedrijven of instanties. Kortom, voor niets gaat alleen de zon op, ik kom er mijn bed niet meer voor uit.
*Als je weet over welke organisatie ik hier spreek, ga dat dan niet in de reacties roepen. Ik probeer het netjes te houden.