Bezint eer ge begint
Het spreekwoord bezint eer ge begint, betekent dat je eerst na moet denken voor je iets doet. De gevolgen kunnen wel eens niet te overzien zijn als je ondoordacht handelt.
Er is nog een oudere variant van het spreekwoord, die door Van Dale anno 2015 nog steeds is opgenomen: verzint eer ge begint. Verzinnen heeft hier de betekenis van nadenken of bedenken.
Deze oudere versie is bijna volledig verdwenen, omdat mensen een voorkeur hebben voor allitererende teksten. Die zijn namelijk makkelijker te onthouden. Ook in het dagelijkse taalgebruik heeft bezinnen de betekenis van nadenken volledig overgenomen van verzinnen. (De enige die ik ken die dat nog zegt in die betekenis is mijn moeder: “Even verzinnen, hoor” als ze nadenkt over wat voor boodschappen ze moet hebben.)
Het spreekwoord is al te vinden bij de Antwerpse drukker Plantijn:
Beraedt u, ende versint eer ghy yet beghint, conseille toy, et delibere premier que de rien commencer, priusquam incipias, consulto opus est
Bezint eer ge begint als moraal
De meeste spreekwoorden komen uit de bijbel. Ik kon het alleen niet letterlijk terugvinden op internet. Ik kwam wel steeds uit bij Lucas 15, het verhaal over de verloren zoon.
Jezus vertelt een parabel aan zijn volgers over twee zoons. De jongste zoon gaat naar zijn vader en vraagt aan hem zijn erfdeel. Dit krijgt de jongeman en hij vertrekt, de wijde wereld in. Hij leeft er goed van, tot alles op is en er een hongersnood uitbreekt in het land waar de jongen woont. De jongen bedenkt dat het leven bij zijn vader goed was en hij keert terug als smekeling. Hij zegt:
Vader, ik heb gezondigd tegen den Hemel, en voor u, en ben niet meer waardig uw zoon genaamd te worden.
Maar die vader wil daar niets van weten en laat de dienstknechten de beste kleding halen en een zwijn en kalf slachten. Kortom, een feestmaal voor de zoon die terugkeert.
Natuurlijk wordt de oudste zoon jaloers en hij zegt tegen zijn vader: “Waarom slacht u voor dat jong, dat uw geld aan met hoeren heeft besteed, het vetgemeste kalf, terwijl ik nooit een bokje kreeg? Ik heb u al zolang trouw gediend en nooit een gebod overtreden.”
En dan zegt de vader: “Alles wat ik heb, is van jou. Maar nu is je broer uit de dood opgestaan. Hij was verloren, maar is nu weer gevonden.”
Mijn idee is dat hier de moraal belangrijk is
De jongste broer is vertrokken met zijn kindsdeel en heeft dat uitgegeven. Vervolgens lijdt hij honger en hoopt bij zijn vader te mogen komen werken als huurling. De jongste heeft dus niet nagedacht over zijn acties. Hij heeft niet bezonnen voor hij is begonnen.
Meer weten of vragen?
Ben je geïnteresseerd geraakt door dit blog? Stuur me een berichtje en help je verder!
0 reacties
Trackbacks/Pingbacks