Renée Braams schreef gisteren een column in de Volkskrant, waarin zij de mening verkondigt dat zij tatoeages niet mooi vindt. Sterker nog, ze verafschuwt tatoeages:
Die afschuw is er, omdat ik denk dat de intentie van de automutilatie die de tatoeëerder uitvoert ligt in het ‘épater le bourgeois’: de wens de burgerman te schokken.
Ook stelt zij dat mensen met tatoeages uitstralen dat zij lak hebben aan de maatschappij, aan alles en iedereen. Braams gaf als voorbeeld dat zij wilde weglopen bij de optometrist, toen ze merkte dat de dame een tatoeage op haar arm had.
De tatoeage door de geschiedenis
Het hebben van een tatoeage is al eeuwen, zo niet millenia, bekend. Vroeger waren het de zeelui die een tatoeage hadden, ruwe mannen, stoere bonken die zich lieten tatoëren. Dat zeeschuimers niet altijd een goede reputatie hadden, heeft de reputatie van de tatoeage inderdaad geen goed gedaan. Nog vroeger werden asdeeltjes van overledenen in zelfgemaakte wonden gestrooid om te helpen bij het rouwproces. Er zijn zelfs aanwijzingen dat er al 12.000 jaar geleden tatoeages geplaatst werden. Ook bij de oude Egyptenaren zijn ruwe vormen van tatoeages gevonden en eveneens op het lichaam van Ötzi, de ijsmummie uit de Alpen, die 5300 jaar geleden leefde, zijn tatoeages gevonden.
Slaven en gevangenen werden ook getatoëerd om voor herkenning te zorgen, wat overigens hele nare associaties oproept met het tatoëren van joodse mensen in de nazikampen. Zijn dit dan asociale mensen?
Tatoeage komt van het Tahitiaanse woord tattau dat ‘markeren’ betekent. Hoewel het al eeuwenoud is, roept het dus kennelijk nog altijd aversie op. Bij mevrouw Braams bijvoorbeeld.
Mevrouw Braams stelt dus, dat getatoëerde mensen lak hebben aan de maatschappij. Ze stopte zelfs met het lezen van columns die haar eerst enorm veel plezier brachten. Waarom? Omdat ze een tatoeage in de hals van de schrijver zag op een foto bij zijn rubriek.
Haar vooroordeel: mensen met een tatoeage zijn asociaal
Ze geeft zelf het voorbeeld van een dame die gekwetst was, toen haar dochtertje moeder Braams wees op de getatoëerde armen van de vrouw. Ze nam de les ter harte. Welke les? De les dat deze vrouw een sociaal wezen is, die niet zo veel lak had aan de maatschappij als Braams beweert in haar column? Of de les dat moeder en dochter niet meer en plein public iemand met tatoeages afkeurend zouden behandelen? Ik denk eerlijk gezegd dat het laatste de les was die Braams hieruit heeft gehaald. Maar laat haar het tegenspreken als ik ongelijk heb.
Braams laat met dit voorbeeld zien dat haar mening eigenlijk achterhaald is, om gelijk in de volgende zin honderdtachtig graden om te draaien en te zeggen dat mensen ook een plakplaatje kunnen gebruiken. Want iemand die een tattoo neemt, trekt zijn eigen plan: ik ben ik, en ik heb schijt aan iedereen die me niet pruimt zoals ik ben. Maar is dat niet een juiste houding? Je kunt niet iedereen te vriend houden. En mensen die jou belangrijk vinden, maakt het echt niet uit of je jezelf permanent laat beschilderen. In het Engels: people who care, don’t matter and people who matter don’t care.
Wie zichzelf moedwillig en voor altijd schaart in de categorie van de verliezers, door zijn lichaam met inktgedrochten te ontsieren, gooit zijn eigen glazen in.
Zo besluit Braams haar column. Zij slaat de plank hier volledig mis. De eerder genoemde zeelui tatoëerden zich als zij een mijlpaal hadden bereikt: een zwaluw op de ene borst bij 5000 mijl, een tweede bij 10.000 mijl varen, een Neptunus op het been bij het passeren van de evenaar en een draak als je de datumgrens gepasseerd was. Ook de Japanse samoerai en adel lieten zich tatoëren als teken van moed. Dit zijn mijns inziens geen verliezers, maar helden. Sinds wanneer is moedig zijn een voorwaarde om je eigen glazen in te gooien?
Er zijn dus wat mij betreft voldoende bewijzen aan te voeren om de vooroordelen van mevrouw Braams te ontkrachten: tatoeages waren een uiting van moed, adellijkheid, bereikte mijlpalen en een vorm van rouwverwerking. Kortom: een tatoeage laat zien hoezeer je betrokken bent bij de maatschappij, niet dat er je lak aan hebt. Maar mogelijk gaat Renée Braams niet met mij in debat: ik ben een neerlandica met een tatoeage.
