… dan volgt er een zomer waar je van houdt. De sprokkelmaand februari is bijna ten einde en dat betekent dat maart zijn intrede gaat doen. Iedere maand heeft zijn eigen spreuken en deze vond ik wel toepasselijk voor februari. Is februari guur en koud, dan volgt er een zomer waar je van houdt. Laten we hopen dat deze boerenwijsheid op waarheid berust. Ik heb wel behoefte aan een lekkere warme zomer. Maar waarom heet februari nu de sprokkelmaand?

Dan moeten we terug naar het begin van onze jaartelling. Letterlijk. Ten tijde van de oude Romeinen bestonden de maanden januari en februari niet. Het jaar begon met de maand Maart (Mars) en zo verder naar December, waarin we het Latijnse woord voor tien herkennen. De periode die daarna kwam kreeg pas in de zevende eeuw voor Christus een naam: januari en februari.

Februari is genoemd naar een Romeinse god

Die god heette Februus. Hij was de god van de purificatie en de onderwereld. De periode die wij nu Februari noemen, werd door de Romeinen gezien als een periode van reiniging. In dezelfde tijd vierden de Germanen langs de grenzen van het Romeinse rijk een feestje dat te maken had met vruchtbaarheid en wellustige vrouwen. De Romeinen vonden dat natuurlijk smerig, de hypocrieten, en noemden de feesten Spurcalia, smerigheden. Later heeft de r door allerlei klankveranderingen stuivertje gewisseld met de u, waardoor spurcalia veranderd is in sprucalia. En vandaar is het nog maar een klein stapje naar sprokkelen. Je ziet dezelfde verandering ook in de woorden Kerstmis en Christmas. De r is hier ook van plek gewisseld.

De andere sprokkel verklaring

Sprokkel heeft niets te maken met verzamelen, maar juist alles met deze gekke maand die een keer in de vier jaar een dagje extra heeft. In het Engels noemen ze dat een leap year, een ‘sprong jaar’. En dat lijkt dan weer op sprokkelen. Sprokkelen is dus springen. In het Oudnederlands was dat beter bekend als sporkelen waar ook die gekke r-verandering weer in zit.

Nog een paar trivia

• Februari is de kortste maand van het jaar, zelfs als er een schrikkeldag bijkomt;
• Eens in de vier jaar hebben we een schrikkeljaar, wanneer het jaar deelbaar is door vier.
  Alleen in de eeuwwisseling is er geen schrikkeldag.
• De uitzondering op de uitzondering is het jaar 2000. Toen was er wel een schrikkeldag.Dat komt omdat dit jaar deelbaar was door 400;
• De schrikkeldag is ontstaan omdat men erachter kwam, dat een jaar iets langer duurt dan 365 dagen, namelijk 365,25 dagen. Dat heeft er mee te maken dat een dag niet precies 24 uur telt, maar slechts 23 uur 56 minuten en 4 seconden.
• 30 februari bestaat niet, maar heeft toch 3 keer zijn opwachting gemaakt: in het Romeinse Rijk toen keizer Augustus een dag van februari verwijderde om net zolang te zijn als juli, in 1712 in Zweden en in 1929 in de Sovjet-Unie.

Februari koud en guur…

Ik hoop dat we een heerlijk warme zomer krijgen dit jaar. Als het allemaal klopt, mag de sprokkelmaand vaker koud zijn. Wat jullie?
Spreekwoorden zijn de kers op de taart van de Nederlandse taal, de krenten in de pap, zogezegd. Iedere week wil ik een spreekwoord behandelen. Voel je vrij om een spreekwoord aan te dragen als je wil weten waar het vandaan komt. Dan ga ik op onderzoek. Bekijk alle spreekwoorden.
Plaatje: Galina N

• Facebook
• Twitter
• Pinterest
• LinkedIn