Spreekwoorden 34: koning
Bij het woord koning moet ik denken aan een liedje van Martine Bijl in haar jonge jaren: Koning Middelmatigheid. Een lied over de zesjescultuur nog voordat dit zo werd genoemd. Koning Middelmatigheid is echter geen spreekwoord geworden. Dan maar een ander uitzoeken.
In het land der blinden is éénoog koning betekent dat je, als je maar een klein beetje verstand van iets hebt, al als deskundige gezien kan worden als anderen er niets vanaf weten.
Het is al een heel oud spreekwoord. In het Grieks en Latijn komt het spreekwoord al voor:
ἐν τοῖς τόποις τῶν τυφλῶν γλάμων βασιλέυει; ἐν τυφλῶν πόλει γλαμυρὸς (leepoog) βασιλέυει
monoculus inter caecos rex
In Nederland komt het spreekwoord al voor in de zestiende eeuw: De Scheele is een Koningh onder de Blinde, in ‘t Lant der Blinden is Koppen een-oogh Koning.
Een spreekwoord dat erop lijkt:
In ‘t Huys daer de blinde woont
Werdt de slimste eerst gekroont
Het lijkt of elk land een versie van dit spreekwoord heeft: bovenstaande rijmpje is een vertaling van het Portugees: en casa de cego ô torto he Rey. In het Engels in the kingdom of the blind, one-eyed men are Kings. De Franse versie is mijns inziens prachtig: au pays des aveugles, les borgnes sont rois. En ook het Duits heeft zijn eigen versie: bei den Blinden ist der Einäugige König.
Kortom: degene van de dommeriken die het meeste weet, is de beste, maar dan wat netter gezegd.
Iedere dinsdag geeft Carel de Mari op zijn blog een woord op waarmee je een spreekwoord kunt bespreken. Iedereen kan altijd meedoen. Hoe? Mag je zelf weten. Je kunt een verhaal schrijven waarin het spreekwoord een rol speelt, je kunt in de etymologie duiken en de oorsprong van het gezegde verklaren, et cetera. Plaats een link onder het blog van Carel en lees daar ook de andere bijdragen.
Meer weten of vragen?
Ben je geïnteresseerd geraakt door dit blog? Stuur me een berichtje en help je verder!
0 reacties